Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność co do zasady podlega obowiązkowi VAT. Istnieje jednak możliwość zwolnienia z podatku VAT. Zależy to od rodzaju prowadzonej działalności oraz obrotów przedsiębiorcy.
WIELKOŚĆ OBROTÓW, ZWOLNIENIE PODMIOTOWE
Warunek dotyczący wielkości obrotu wymieniony w art. 113 ust. 1, zgodnie z którym zwolniona z podatku VAT jest sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży (netto, czyli bez podatku VAT) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie 200 000 zł. Z tego zwolnienia podmiotowego z VAT mogą skorzystać także przedsiębiorcy rozpoczynający działalność o ile przewidywana wartość obrotów z działalności nie przekroczy określonego ustawą limitu 200.000 zł rocznie. W tym wypadku kwotę limitu oblicza się proporcjonalnie w stosunku do okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Obliczenie proporcji jest łatwe i odbywa się w oparciu o następujący wzór:
200 000 zł × liczba dni/365
Jednak część podatników pomimo obrotów niższych niż 200.000 zł nie będzie miała możliwości uzyskania podmiotowego zwolnienia z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Rodzaje działalności nie podlegającej zwolnieniu opisane są w art. 113 ust. 13 ustawy. To między innymi podatnicy dokonujący sprzedaży wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych oraz samochodów osobowych innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika na podstawie przepisów o podatku dochodowym do środków trwałych podlegających amortyzacji), terenów budowlanych, budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b), nowych środków transportu.
oraz sprzedaży wysyłkowej: preparatów kosmetycznych i toaletowych, komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, urządzeń elektrycznych i nieelektrycznych sprzętu gospodarstwa domowego, silników, turbin, pomp, także hurtowych i detalicznych części do: pojazdów samochodowych, motocykli, usług prawniczych, usług w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego), usług jubilerskich, usług ściągania długów, w tym factoringu.
ZWOLNIENIE PRZEDMIOTOWE
To zwolnienie ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Rodzaj czynności podlegających zwolnieniu został wymieniony w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Do najczęściej występujących czynności, które są przedmiotowo zwolnione z podatku VAT przedmiotowo należą m.in.: usługi medyczne, usługi finansowe, usługi edukacyjne.
POWRÓT DO ZWOLNIENIA Z VAT
Podatnik, który utracił lub zrezygnował z prawa do zwolnienia podmiotowego VAT może ponownie do niego powrócić o ile spełnia warunki ustawowe [rzez minimum 1 rok, a jego obrót nie przekroczył 200.000 zł. W takim przypadku należy zgłosić do US wniosek aktualizacyjny na druku VAT-R w ciągu 7 dni. Należy pamiętać, że zmiana statusu VAT może wymagać korekty odliczonego VAT od środków trwałych.
KOREKTY VAT
Na mocy art. 91 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku środków trwałych o wartości poniżej 15 000 zł okres korekty wynosi 12 miesięcy od dnia przyjęcia do używania. Po upływie tego czasu dla takich składników majątku korekta nie jest wymagana.
Dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości wyższej niż 15 000 zł okres korekty wynosi 5 lat, licząc od roku, w którym zostały przyjęte do używania. Wyjątek to nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów, dla których okres korekty wynosi 10 lat. Kwotę korekty trzeba wykazać w ostatniej składanej deklaracji VAT jako podatnik VAT czynny w sytuacji, gdy działalność zostaje zlikwidowana. W sytuacji powrotu do zwolnienia z VAT, korektę należy naliczyć w deklaracji VAT składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonywana jest korekta.
W przypadku towarów handlowych oraz materiałów obowiązek wykonania korekty dotyczy niezależnie od ich wartości oraz okresu od ich zakupu. Korekty dokonuje się w deklaracji VAT za okres, w którym nastąpiła zmiana statusu VAT.